Actrice Angela Lansbury (96) is overleden, bekend van "Murder, she wrote" en stem van Mrs. Potts in "Beauty and the beast" (2024)

Lansbury wordt geboren in Londen op 16 oktober 1925 als dochter van de Ierse actrice Moyna Macgill en de zakenman en politicus Edgar Lansbury. Haar grootvader is niemand minder dan George Lansbury die jarenlang aan het hoofd van Labour in het Verenigd Koninkrijk zou staan. Angela heeft één oudere halfzus Isolde uit een eerder huwelijk van haar moeder. Na haar volgen broers Bruce en Edgar, een tweeling.

In 1934 overlijdt haar vader aan de gevolgen van maagkanker. Op dat moment is Lansbury slechts negen jaar oud. Later zou ze deze gebeurtenis als de meest invloedrijke van haar leven omschrijven. Om het hoofd boven water te kunnen houden, huwt haar moeder opnieuw. Zelf gaat Angela zang- en acteerlessen volgen.

(Lees verder onder de foto.)

AP1945

Wanneer WO II uitbreekt, vlucht Angela samen met haar gezin naar de VS. Het betekent het begin van een nieuw leven. Ze blijft acteerlessen volgen terwijl haar moeder her en der in het land aan haar eigen carrière als actrice blijft timmeren. Op die manier slaagt ze erin haar dochter in contact te brengen met studiobazen in Hollywood.

Nog tijdens de oorlog tekent Lansbury een contract met MGM. Haar eerste rol is die van Nancy in “Gaslight”, een film van George Cukor (zie video onder). Het is een schot in de roos: de acteerprestatie levert haar in 1945 een Oscarnominatie in de categorie beste actrice in een bijrol op. Die ook verzilveren, lukt haar niet. Een jaar later krijgt ze een nieuwe kans want ook voor haar rol in “The picture of Dorian Gray” van Albert Lewin sleept ze een Oscarnominatie in dezelfde categorie in de wacht. Ook nu grijpt ze naast de winst.

In september 1945 trouwt ze met acteur Richard Cromwell. Het huwelijk is geen succes en binnen het jaar gaat het echtpaar uiteen. Vele jaren later zou blijken dat Cromwell hom*oseksueel was. De twee blijven vrienden tot zijn dood. Toeval of niet: Lansbury omringt zich van in haar jonge jaren met leden van de LGBT-gemeenschap. Zo groeit ze tot haar eigen vreugde uit tot een waar gay-icoon.

In 1949 huwt Lansbury een tweede keer, ditmaal met de Britse acteur Peter Shaw (foto onder). De twee blijven samen tot zijn dood in 2003. Ze krijgen twee kinderen: Anthony en Deirdre. In 1951 verkrijgt zowel Lansbury als Shaw de Amerikaanse nationaliteit. Toch vergeten ze hun afkomst niet. Onder meer wat uitspraak betreft, hanteert Angela haar leven lang het zogenoemde Mid-Atlantic accent, een kunstmatige mengeling van Brits en Amerikaans Engels.

(Lees verder onder de foto.)

Courtesy Everett Collection

Ondertussen loopt de acteercarrière van Lansbury als een trein en werkt ze film na film af. Op haar volgende grote succes is het wachten tot 1962. Dat jaar speelt ze de rol van de ijskoude Mrs. Eleanor Shaw Iselin in de Koude Oorlog-thriller “The Manchurian candidate” van John Frankenheimer (zie video onder). Voor die vertolking krijgt ze in 1963 opnieuw een Oscarnominatie in de categorie beste actrice in een bijrol. Winnen doet ze wederom niet.

Ondanks haar relatief jonge leeftijd staat Lansbury op dat moment bekend als een actrice met een “rijpe” uitstraling. Ze speelt mee in tal van films waarin ze een personage vertolkt dat veel ouder is dan haar werkelijke leeftijd. Als Mrs. Eleanor Shaw Iselin is ze bijvoorbeeld de moeder van het personage van Laurence Harvey, een acteur die slechts drie jaar jonger is. In “Blue Hawaii” van Norman Taurog kruipt ze in de huid van Sarah Lee Gates, de moeder van het personage van Elvis Presley. Hij is amper tien jaar jonger dan zij.

Naast een carrière in Hollywood, speelt Lansbury tal van rollen in het theater en in musicals, zowel in de VS als in het Verenigd Koninkrijk. Zo is ze in 1966 te zien in de musical “Mame”. Later speelt ze mee in onder meer “Dear world” (1969), “Gipsy” (1974) en “Sweeney Todd” (1979). Voor al deze rollen wint ze een Tony Award.

In 1984 kruipt Lansbury in de huid van misdaadromanschrijver slash detective Jessica Fletcher in “Murder, she wrote”. De serie loopt meer dan tien jaar en komt in tientallen landen op de buis. De rol maakt Lansbury wereldberoemd. Na enkele seizoenen wordt ze ook producer van de reeks.

(Lees verder onder de foto.)

Opvallend: jaar na jaar krijgt ze een Emmy-nominatie voor haar hoofdrol in “Murder, she wrote”, maar nooit wint ze de prijs ook echt. Het levert haar een dubbel record op: in heel haar carrière is ze achttien keer voor een Emmy genomineerd, maar keer op keer gaat de prijs naar een ander. Wel wint ze verschillende malen een Golden Globe. In 2013 beloont de Academy of Motion Picture Arts & Sciences haar met een ere-Oscar.

Lansbury is ook een stemactrice. In 1991 spreekt ze de stem in van Mrs. Potts (mevrouw Tuit) in de Disneyfilm “Beauty and the Beast” (“Belle en het Beest”). Daarin zingt ze ook het themalied “Tale as old as time” (“Tijdenlang verhaald”, zie video onder), hoewel een andere acteur dit aanvankelijk zou doen omdat Lansbury het niet gewoon is een traag nummer te zingen. De filmmakers dringen aan en in één opname blikt ze het lied in. In 1997 is ze nog een keer te horen in een animatiefilm, meer bepaald in “Anastasia”.

Wanneer “Murder, she wrote” in 1996 stopt, legt Lansbury zich voornamelijk toe op theater. Zo is ze op hoge leeftijd te zien als Madame Arcati in “Blithe spirit”, een rol die haar in 2015 een Olivier Award oplevert. Tegelijk blijft ze in films en series opduiken zoals “Law & order”, “Nanny McPhee” en “Mr. Popper’s penguins”.

Haar succes ontgaat ook de Britse koningin Elizabeth II niet. In 1994 benoemt ze haar tot Commander of the Order of the British Empire. Precies twintig jaar later promoveert ze haar tot Dame Commander. Van die grande dame neemt de wereld vandaag afscheid.